Sahara: sprookjeslandschap van papier-maché
Wandelen in de woestijn, de Westelijke Sahara in Egypte
Hoe leuk is dat, zes dagen wandelen door de woestijn? Heel leuk dus en, verrassend, ook heel afwisselend. Het idee dat een woestijn vooral uit zand bestaat, moest ik al snel bijstellen.
Hoe jammer dat het nu al een tijd onrustig is in Egypte want het land heeft toeristen zoveel te bieden. De rijkgedecoreerde moskeeën, de citadel en de soeks in Caïro, piramides en tempels, duiken in de Rode Zee. Maar wat Egypte vooral heeft, is woestijn. Maar liefst 96% van het landoppervlak bestaat uit woestijngebied. Hoe dat eruit ziet ontdekte ik enkele jaren gelden in de Western Desert in Egypte. De naam is overigens verwarrend. Het gaat hier om het oostelijk deel van de Sahara. Door Egyptenaren de Western Desert genoemd omdat het ten westen van de Nijl ligt.
Wandelen in de woestijn, de Western Desert in Egypte
“Knus, onze huiskamer in de woestijn”
Na een gastvrij ontvangst door de bedoeïenenfamilie van Mohamed Abdellatif rijden mijn medereizigers, de begeleiders en ik de woestijn in om tegen de avond Cristal Desert te bereiken. Iedereen zoekt een mooi plekje voor zijn of haar tent. Dan volgt de eerste verrassing. De jeeps staan in hoefijzeropstelling. Tegen de auto’s zijn rode doeken met kleurige opdrukken gespannen. Matrassen langs de kant en een lage eettafel in het midden maken onze ‘huiskamer’ af. Dikke dekens beschermen ons tegen de koele avonden. We voelen ons meteen thuis.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Een wekker is overbodig, de zonnestralen piepen al vroeg door het tentdoek heen. Nog voor het ontbijt loop ik de woestijn in om de indrukwekkende stilte op me in te laten werken. Wat een prachtige omgeving om wakker te worden. In de wijde omtrek is er, buiten onze groep, geen ander mens. Als ik een zandheuvel over ga, heb ik het idee alleen op de wereld te zijn. De weidsheid…
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“Ik absorbeer het landschap vanaf de rug van een kameel”
Het volgende deel van de woestijn waar we doorheen gaan heet El Agabad, wat ‘de moeilijke’ betekent, een voor zichzelf sprekende naam. Ik ben blij dat ik me heb aangemeld voor een tocht per kameel. Het moet heerlijk zijn, wiegend op de rug van ‘het schip van de woestijn’ het landschap absorberen. Na twee uur denk ik daar heel anders over. Gebroken laat ik me van mijn kameel vallen. Mijn benen slapen, mijn rug doet zeer. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit relaxt op zo’n dier zal zitten. De reddende engel blijkt te bestaan uit een simpel stuk touw dat als stijgbeugel dient. Vanaf dat moment zijn de kameel en ik beste maatjes. De wiegende bewegingen, het zicht op met de harige ronde oortjes, de ogen met lange wimpers en de smalle snuit met beweeglijke neusgaten zijn verslavend. En dan het zachte gezang van de kamelenjongens…
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“Schelpen bewijzen het, ooit was deze woestijn een oceaan”
Mijn medereizigers zijn vrijwel allemaal fervente wandelaars. De Himalaya, de Sinaï-woestijn, de Pyreneeën, er is nauwelijks een bewandelbaar deel van de wereld waar ze niet geweest zijn. Desondanks hebben twee vrouwen ervoor gekozen samen een kameel te nemen mocht lopen toch te vermoeiend zijn. De rest van de groep besluit ook een kameel te leasen zodat ze in elk geval allemaal kunnen ervaren hoe het is om op de rug van zo’n dier door de woestijn te trekken. Ik besluit juist iedere dag een uur of drie te lopen. De afwisseling blijkt heerlijk. Bovendien zie je sommige schatten van de woestijn beter als je loopt. De woestijnbloemen bijvoorbeeld, zwarte stenen in de vorm van een stekelige bloem. Of schelpen en afdrukken ervan in het kalksteen, een bewijs dat de woestijn ooit echt oceaan was.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“Het brood wordt gebakken in het zand”
Behalve lopen en ons tentje opzetten, hoeven we weinig te doen. Iedere ochtend is de ontbijttafel gedekt en bakt kok Hamada pannenkoeken. En soms brood. Dat is een heel ritueel waar de zeven mannen die ons begeleiden zich allemaal mee bemoeien. Een feest om naar te kijken. De platte lap deeg gaart in as en hete kolen in het zand van de woestijn. Na tien minuten is het klaar en wordt met een deken het as eraf geslagen. Het is wonderbaarlijk maar niemand proeft ook maar een korreltje zand. Het brood is heerlijk.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“De bloedrode, iets zure hibiscusthee stilt de ergste dorst”
In februari is het relatief koel in de Sahara maar bij een stralend blauwe lucht warmt de zon de lucht snel op. Vandaar dat we iedere dag een lange middagpauze houden in de schaduw van twee jeeps. De bloedrode, iets zure hibiscusthee stilt de ergste dorst. Hamada weet ons steeds weer te verassen met heerlijke gerechten. Dat ritueel herhaalt zich ‘s avonds.
De avonden worden afgesloten met (bedoeïenen)muziek. Mohamed bespeelt traditionele bamboe fluiten, Arafa, een van de kamelenjongens de tabla, een soort trommel. De overige mannen dansen sensueel met hun heupen draaiend, opgezweept door het klappen van de rest. Ook wordt er gezongen, vaak geïmproviseerde teksten over wat er die dag voorgevallen is. En er wordt gelachen, veel gelachen. Dat gaat de hele dag door.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“Een anderhalve liter fles water is mijn douche”
Van huis uit ben ik geen kampeerder maar al snel ben ik om. Je tent neerzetten op de prachtigste plekjes, tijdens de warmere nachten slapen onder de sterrenhemel (zelden zo mooi de Melkweg gezien), douchen in het zachte licht van de ondergaande zon met fabelachtig uitzicht. Oké, de douchekop bestaat uit een plastic fles en de watervoorraad is beperkt tot anderhalve liter maar de omgeving en het gezang dat uit het kamp klinkt maken alles goed. En dan ’s morgens het ontbijt, zittend aan een lange, lage tafel middenin de woestijn terwijl de kamelen iets verderop ook hun ontbijt wegknabbelen.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
“Het landschap lijkt gemaakt van papier-maché”
De grootste verrassing van deze reis is het landschap. Ik was bang dat de woestijn eentonig zou zijn, zeker omdat je per dag slechts twintig tot 25 kilometer loopt. Dat blijkt absoluut niet het geval. De bergkristallen maken plaats voor zandduinen, de zandduinen voor vlakten met glanzend lichtgrijs steen en het glanzend lichtgrijs steen voor sprookjesachtige witte sculpturen van kalksteen in de White Desert of Witte Woestijn. Als je erop klopt, klinkt het hol, alsof ze van papier-maché gemaakt zijn.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
De ene keer lijkt het alsof de bergtoppen bedekt zijn met een spierwitte laag sneeuw, even later is het alsof je op golven van ijs loopt. Dan weer zie je rondom bergketens om een dag later over uitgestrekte zandvlakten te lopen waar geen einde aan lijkt te komen. We wandelen door een groene vallei waar watermeloenen gekweekt worden, slapen bij de bron The Magic Spring waar volgens de legende alleen water uitkomt als er mensen in de buurt zijn. Steeds denk ik dat het niet mooier of bijzonderder kan om keer op keer weer verrast te worden. Dat gaat door tot de laatste dag als we na een behoorlijke vermoeiende tocht in mul zand boven op een heuvel aankomen en een blik in het dal kunnen werpen. Alsof er een stad ligt gemaakt van grillig gevormde huizen. Woestijnen eentonig? Deze in elk geval niet.
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Wandelen in de Sahara woestijn, de Western Desert in Egypte
Veel te snel zijn de dagen om en moeten we afscheid nemen van de zeven mannen die ons zo in de watten gelegd hebben. Nog een keer kijk ik om naar het prachtige landschap waarin we een kleine week hebben doorgebracht. Fijn dat deze mensen dit prachtige stukje Egypte met anderen willen delen!
In Egypte ging ik ook op zoek bij de nomaden en slenterde ik door middeleeuws Cairo.
