Witte paarden, zwarte stieren en roze flamingo’s gelden als de symbolen van de Camargue, de onbedorven rivierdelta onder Arles. Maar de fiets kan daar gerust bij worden gerekend. Want er is geen betere manier om dit steeds veranderende landschap van water en land te verkennen dan op twee wielen.
Saint-Gilles is een dorpje zoals er vele zijn in Zuid-Frankrijk: terrassen onder de platanen, oude mannetjes op pleintjes, huizen met houten luiken en de geur van lavendel en vers stokbrood. Maar eenmaal buiten de bebouwde kom is alles op slag anders. Daar ligt een uniek stuk natuur waar het zoete water van de Rhône en het zoute water van de Middellandse Zee al eeuwenlang strijden om de heerschappij. Het resultaat: de Camargue, een open moerasdelta die zo plat is als een crêpe en een onverbiddelijk klimaat kent. De zon schijnt 300 dagen per jaar en regen valt er nauwelijks. Maar de wind, die blaast er altijd, in allerlei gedaantes: ’s zomers droogt hij het land uit en vreet hij aan de kustlijn en als Mistral veroorzaakt hij zelfs overstromingen.
Fietsen in Frankrijk: langs de rijstvelden
Op de eerste kilometers temperen rietkragen met stinksigaren de wind tot een aangenaam briesje. Gelukkig maar, want ondanks het vroege uur sprint het kwik akelig snel naar de dertig graden. De omgeving doet denken aan het vlakke Hollandse landschap, maar dan met houten elektriciteitspalen, bergen in de verte en uitgestrekte rijstvelden, herkenbaar aan de borden Camargue, terre de riz. Rijst werd hier eeuwen geleden geïntroduceerd om de Rhône-delta te irrigeren, maar pas sinds de voedselschaarste in de jaren veertig van de vorige eeuw verbouwen boeren het op grote schaal: nu bestaat bijna 20% van de Camargue uit rijstvelden. Met het zoete rivierwater kan de grond diep worden ontzout en blijft het kwetsbare ecosysteem intact. Als de mensen niet voortdurend zou ingrijpen, zou de Camargue in één grote zoutpan veranderen.
De witte paarden van de Camargue
De paardenpoep op de weg is een stil teken dat dit het natuurlijke domein is van de stoere, witte Camarguepaarden. Een bijzonder ras, dat zich perfect heeft aangepast aan de lastige omstandigheden. Ze overleven hier zelfstandig door alleen zeekraal en riet te eten. Als de veulens geboren worden, zijn ze (rood)bruin of zwart, dan worden ze grijs en na zeven of acht jaar zijn ze wit. De mannetjes worden opgeleid tot rijpaarden voor de gardians, de herders die te paard hun kuddes zwarte stieren hoeden, een van de andere iconen van de Camargue.
Tot vlak voor de D58, waar een heerlijk terras aan het water tot remmen noopt, staan de weilanden vol met paarden en stieren. Daar is het meteen even opletten, want de vraag is altijd of de waterstand zodanig is dat de bac, het pontje over de Kleine Rhône, wel vaart. Dat is het geval en een half uurtje later dient zich de eerste serieuze horecagelegenheid aan, La Cabanette du Sauvage, een kleine witte bar met een eenvoudig, overdekt terras.
Restaurant tip: rouille de seiche
Een gitane met lang zwart haar ontvangt de gasten met een fles koud water die natuurlijk meer dan welkom is. De steak gardiane op de menukaart valt af, daarvoor zijn de stieren net even te dierbaar, dus de keus valt op een andere regionale specialiteit: rouille de seiche, inktvis in een soort aioli. Het blijkt een ongelooflijk smakelijk gerechtje, met ook nog een heerlijke salade erbij, en dat voor een handjevol euro’s. De bar vult zich ondertussen met automobilisten die de lunchpauze van de veerpont benutten om een biertje te bestellen. Iedereen neemt er zijn gemak van, hier aan het einde van de wereld. Maar dan zet de file voor de Kleine Rhône zich plots in beweging en is het tijd voor het laatste stukje trappen van vandaag. Bestemming: Saintes-Maries-de-la-Mer, een kustplaatsje dat zijn naam dankt aan de drie Maria’s die hier in het jaar 40 het Christendom naar Europa brachten. Hier schijnt het mooiste stuk van de Camargue te beginnen en de eerste meters zijn meer dan veelbelovend.
MEER FIETSEN IN FRANKRIJK
In deel twee van mijn fietstocht door de Camargue ontmoette ik meer paarden, stieren en flamingo’s.
MEER FIETSVERHALEN
- Fietsen in de Spaanse woestijn
- Fietsen door de Nederlandse tulpenvelden
- Fietsvakantie op Isle of Wight