Het zindert in Agnone, één van die knusse dorpjes op een heuveltop zoals je er veel vindt in de Italiaanse regio Molise. Twee keer per jaar in december trekken duizenden mensen uit de wijde omtrek naar dit prachtige plaatsje voor La Ndocciata, een vurig festival met een lange geschiedenis.
La Ndocciata, een vurig festival met een lange geschiedenis
Maar dat speelt zich pas later op de dag af. Mijn eerste stop is Pontificia Fonderia di Campane Marinelli, de wereldberoemde kerkklokkengieterij van het stadje. Het bedrijf is al sinds 1339 in handen van de Marinelli-familie en is daarmee een van de oudste familiebedrijven ter wereld. Nog altijd maken ze kerkklokken volgens de principes van vakgenoten uit de Middeleeuwen. Een film vat in een minuut of tien het maakproces van drie maanden samen, want zo lang duurt het om een bel te maken. De kerkklokken van de Marinelli’s zijn onder meer te beluisteren in het Vaticaan en veel andere beroemde kerken over de hele wereld.
Nog altijd maken ze kerkklokken volgens de principes van vakgenoten uit de Middeleeuwen
Pontificia Fonderia di Campane Marinelli, de wereldberoemde kerkklokkengieterij
Klinkt als een klok
Ik mag ook een kijkje nemen in de werkplaats waar op zondag niemand werkt maar de klokkenluider speelt op verzoek en paar deuntjes. Prachtig! Enkele mallen voor de klokken in de maak staan op een vuurtje te gloeien, je hoort het vuur in de diepte knapperen. Een kamer verderop zijn de muren van onder tot boven verdwenen achter versierselen. De versieringen zijn enige deel van het maakproces van de bellen die meer dan eenmaal gebruikt kunnen worden. De 27 jarige zoon van de familie is bezig met het beeld van een heilige voor een van de kerken van Agnone. Gekleed in zwarte cape geeft hij een korte demonstratie.
Een kamer verderop zijn de muren van onder tot boven verdwenen achter versierselen
Gekleed in zwarte cape geeft een van de zonen een korte demonstratie
Het hoofd van een heilige in de werkplaats
Historisch Agnone
Agnone is een prachtige stadje met een rijke geschiedenis en een levendige cultuur. Het historische centrum van de stad is gevuld met prachtige gebouwen en kerken, waaronder de gotische Santa Maria delle Monache en de barokke kerk van San Francesco. Slenterend door de smalle straten met Venetiaans invloeden zie je overal etalages vol kunst en ambachtelijke producten. Veel inwoners van de stad zijn bekwame ambachtslieden die traditionele keramiek, sieraden en andere handgemaakte voorwerpen maken.
De stad zindert al uren voor het festival begint. Op straat staan enkele fakkels opgesteld, mannen met hoedje en wandelstok zitten rond en vuur. Jongeren in zwarte cape snellen over straat. Uit speakers klinken kerstliedjes. Bij bar Caffè Letterario op een plein met fontein (Piazza del Plebiscito 8) is het druk. Iedereen wil nog even opwarmen met de lokale chocolade drank. Het smaakt als een gesmolten reep chocolade. Zo goed!
De sfeervolle straten van Agnone in Molise, Italië
De fakkeldragers bereiden zich voor op een zware avond
De traditionele dracht van de fakkeldragers in Agnone, Italië
La Ndocciata
En dan waar het allemaal om draait, het festival met de duizenden fakkels. La Ndocciata is een traditioneel ritueel waarbij kinderen en volwassenen met de ‘ndocce (fakkels) door het dorp lopen. De fakkels zijn handgemaakt van zilverspar en bundels droge bezems en kunnen twee tot drie meter hoog zijn. En om het nog mooier te maken worden de fakkels soms aan elkaar vastgebonden waardoor een metersbrede fakkel van vuur ontstaat.
De traditie van het maken van deze fakkels zou teruggaan tot de Romeinse tijd toen een Samnitische stam ‘ndocce gebruikte als lichtbron tijdens nachtelijke omzwervingen. Na de achttiende eeuw werd de traditie overgenomen door boeren die zo tijdens kerstavond de route naar de kerken in het dorp verlichtten. En dit zijn maar een paar verklaringen voor de traditie.
De traditionele fakkel voor het vuur erin gaat
Feest van de fakkels
Tijdens La Ndocciata zijn de klokken van de Pontificia Fonderia di Campane Marinelli door de hele stad te horen. Een magisch geluid dat zeker bijdraagt aan de sfeer van het festival. Het is lang wachten op de kinderen en mannen met de brandende fakkels. Eerst zijn er toespraken en wordt alles en iedereen gezegend, dan is er een optocht van kinderen en volwassenen in traditionele kleding en accessoires uit vervlogen tijden. En dan eindelijk, op het ritme van dramatische muziek verschijnen in de verte de eerste fakkeldragers. Al snel verandert de straat in een rivier van vlammen.
Het festival begint met een optocht van kinderen en volwassenen in traditionele kleding
Op het ritme van dramatische muziek verschijnen in de verte de eerste fakkeldragers
Een lasershow verhoogt de sfeer van La Ndocciata in Agnone
Adembenemend vuur
Soms zetten de mannen de punten van hun fakkels tegen elkaar en draaien enkele malen rond. De lucht wordt al snel witgrijs van de rook die je de adem beneemt. Ik vind het begin al indrukwekkend maar dan moet het beste nog komen. Er zijn mannen die vele fakkels aan elkaar gebonden dragen, soms zelfs 24 fakkels van elk 7 kilo. Zij worden geestdriftig toegejuicht voor deze prestatie. Het verzengend hete vuur komt soms gevaarlijk dichtbij, ik voel de vlammen bijna tegen mijn gezicht en ondanks de sjaal voor neus en mond heb ik de dag erna nog altijd last van een pijnlijke keel door de rook. Maar iedereen heeft dat kleine ongemak er voor over. Wat een traditie!
De lucht wordt al snel witgrijs van de rook die je de adem beneemt
La Ndocciata in Agnone, Molise, Italie
Er zijn mannen die vele fakkels aan elkaar gebonden dragen
La Ndocciata vindt ieder jaar plaats op 8 en 24 december in Agnone. Het evenement op de 8ste trekt over het algemeen meer bezoekers van buitenaf, de 24ste is wat intiemer.
La Nocciata, een vurig festival met een lange geschiedenis
MEER MOLISE
Als je in Molise bent, bezoek dan ook de kust en de sfeervolle stad Termoli.
De pastelkleurige huizen van Termoli
