In de ban van het feest dat Las Fallas heet
Een stedentrip naar Valencia? Ga eens tijdens het Las Fallas festival. In het rijtje Spaanse feestan mag deze niet ontbreken. Dit is het festival van het oorverdovende vuurwerk, eindeloze parades van mannen en vrouwen in kleurrijke traditionele kostuums en natuurlijk papier-maché beelden van soms wel 10 meter hoog op pleinen. Op de laatste avond lijkt de stad in vlammen op te gaan. Sinds 2017 is het feest UNESCO Immaterieel Cultureel Werelderfgoed.
Tienduizenden vuurwerkliefhebbers stromen richting Plaza del Ayuntamiento waar ieder jaar vanaf 1 maart dagelijks om exact 14.00 uur de mascletá klinkt. Het is een muziekstuk van vuurwerk dat iedere dag iets langer duurt. Keiharde knallen weerkaatsen tegen de muren van de klassieke gebouwen rond het plein, de grond trilt, mijn trommelvliezen protesteren. 120, 130 Decibel spuit door de smalle steegjes die op het plein uitkomen. Voor de echte liefhebbers kan de mascletá niet hard genoeg zijn en niet lang genoeg duren. Langzaam verdwijnt het stadhuis achter een dikke laag kruitdampen. Het spektakel eindigt na een minuut of zeven met de terremoto ofwel de aardbeving. Waarna een oorverdovende stilte neerdaalt over de stad. Dan gejuich, applaus… De vuurwerkkunstenaar heeft zijn werk goed gedaan. Op de schouders gedragen maakt hij nog een ererondje. Dan gaan de Spanjaarden door met hun dagelijkse bezigheden. Morgen zijn ze er weer.
Las Fallas: 700 beelden
Het is 15 maart, overal in de stad verrijzen beelden van papier-maché, de Fallas. Zo’n 350 grote en 350 kleine kunstwerken fleuren de komende dagen alle pleinen in de stad op. Tot diep in de nacht wordt er getakeld, getimmerd en geverfd. Het moet perfect zijn: de eer van de buurt staat op het spel. Veel van de beelden hebben een kritische ondertoon: een politicus of beroemdheid die in opspraak gekomen is, een gebeurtenis die de media haalde, alles wordt uitgebeeld.
Sinds 1901 deelt de gemeente van Valencia al prijzen uit aan de beste Fallas. De geschiedenis van de Fallas gaat nog veel verder terug. Timmerlui ruimden vóór de feesten ter ere van hun beschermheilige San José hun werkplaats op en verbrandden oud hout en dergelijke voor de deur. Dat was het begin…
Eindeloze optochten door Valencia
Deze dagen lijkt het alsof iedereen vrij is. Op 17 en 18 maart zie je de hele middag en avond dag overal parades door de stad trekken. Ieder wijk heeft eigen kostuums, de Falleras (vrouwen) dragen prachtige jurken, de Falleros (mannen) hebben ook hun traditionele kleding aan en zelfs baby’s doen mee met een uniek outfitje. Muziekbands begeleiden de groepen. Ze zijn op weg naar een meters hoog beeld, la Virgen de los Desamparados, gemaakt van een houten skelet waar mannen en jongens de bloemen insteken die iedereen bij zich heeft. In de buurthuizen worden maaltijden geserveerd, iedereen schuift gezellig aan.
Een jaar werk gaat in vlammen op
Dan wordt het avond op de 19de maart. De nacht is donker maar dat duurt niet lang meer. De grootste beelden in de stad zijn onbereikbaar. Brandweermannen houden de menigte op veilige afstand. Huizen in de buurt worden alvast nat gespoten. Tussen 22.00 en 01.00 uur gaan alle 700 beelden in vlammen op. Eerst die van de kinderen, dan die van de volwassenen. Ik waag me niet eens meer in het centrum, zo druk is het er. In de buitenwijken staan ook veel prachtige beelden en de mensenmassa is daar net iets overzichtelijker. Ik bemachtig een plekje vooraan achter de hekken die ongeveer 10 meter van het beeld staan opgesteld.
Wachten op de brandweer
Het wachten is op de brandweermannen die de hele avond van de ene naar de andere verbranding rennen. Zonder de bombers mag er niets in de fik gestoken worden. Al snel is duidelijk waarom. Enkele seconden nadat het beeld is aangestoken, voel ik de verschroeiende hitte. Een regen van asdeeltjes daalt op de toeschouwers neer. Duizenden mensen deinzen achteruit om te ontsnappen aan de alles verschroeiende hitte. Nu ben ik helemaal blij dat ik niet tussen de massa’s in het centrum sta. Hoe moeten die mensen de hitte ontvluchten? Grote zwarte roetwolken wissen de sterren en de maan uit.
Ik pluk de nog lauwe asdeeltjes van het beeld uit mijn haar. De mensen die vanaf hun balkon de verbranding wilden gadeslaan, zijn naar binnen gevlucht voor de hitte. En voor de enorme straal water waarmee de brandweer de gevels nat houdt. Dat er niet geregeld een huis in vlammen opgaat, is een wonder. Een jaar lang werk is in een minuut tot de grond toe afgebrand. Als het houten skelet het begeeft, klinkt een luid applaus. Dan is het voorbij. Roetwolken waaien de stad uit, de schoonmaakdienst veegt smeulende hopen as bijeen, Las Fallas is verleden tijd. Maar niet voor lang. Morgen beginnen de voorbereidingen voor volgend jaar.
Las Fallas in cijfers
- 90.000 Falleros en Falleras brengen anjers naar het beeld bij de kerk.
- 1 Miljoen bezoekers schuifelen door de straatjes en steegjes van Valencia. Ruim 600.000 Valencianen in traditionele kostuums doen mee aan de parades.
- De grote papier-maché beelden zijn soms 10 meter hoog en kunnen wel 600.000 euro kosten. En ja, ook die gaan de laatste avond in vlammen op.
Plan je citytrip Valencia
Blijf je enkele dagen in de stad en wil je ook enkele musea of bezienswaardigheden bezoeken, dan is de Valencia Card handig. Je krijgt gratis toegang of korting, ook op het openbaar vervoer (bijvoorbeeld van en naar de luchthaven).
De hotels in de stad zijn tijdens het las Fallas festival snel vol, dus hoe eerder je boekt, hoe groter de kans op een goedkoop of centraal gelegen hotel.
MEER SPANJE
MEER FESTIVALS
Wat leuk! Ik ga dit jaar weer naar Fallas en ik krijg er helemaal zin in als ik dit lees en de foto’s zie! 🙂 Echt het leukste festival in Spanje dat iedereen een keer mee moet maken.
Wat heerlijk, heel veel plezier daar!