Madeira, het Portugese bloemeneiland, heeft een zusje: Porto Santo. Liefhebbers van een zonvakantie kennen het wellicht van het negen kilometer lange zandstrand. Geen zonaanbidder? Dan zijn er toch redenen genoeg om de oversteek naar dit pure paradijs te maken.

Alleen op de wereld op het strand

Driftig en luidruchtig roteren de propellers van het minivliegtuigje. Het toestel is met slechts 19 passagiers fully booked. Na een korte aanloop op de bijzondere startbaan van Madeira (een betonnen plaat op palen in het water) klimt het ietwat hortend en stotend de lucht in. Lang zullen de inspanningen niet duren. De vlucht naar buureiland Porto Santo kost een minuut of 12, de piloten nemen niet eens de moeite het gordijntje tussen de cockpit en de cabine te sluiten.

De luchthaven van Porto Santo

Voor zo’n klein eilandje van pak ‘m beet 42 km2 is de landingsbaan indrukwekkend. Het eiland wordt er bijna door in tweeën gesplitst. Eenmaal geland heb je zowel het noorden als het zuiden van het eiland al kunnen bewonderen. Er kunnen ook grote toestellen landen, zelfs vanuit Nederland wordt er vanaf dit jaar op Porto Santo gevlogen.

Er groeit bijna niets op Porto Santo

Porto Santo: het gouden eiland

Vanuit de lucht is goed te zien hoe weinig er groeit op Porto Santo, zelfs in het vroege voorjaar. En wat er groeit, ziet er niet al te florissant uit. Maar wat ik dor noem, noemt gids Sofia van Lazemar Travel Agency met veel enthousiasme goudkleurig. Ach, eigenlijk heeft ze wel een punt. Eenmaal geland heeft dat geelbruine landschap wel wat. Bovendien, tussen de wuivende grassen en geelbruine gewassen blijken kleine, kleurig bloemetjes stoer stand te houden. Sofia is trouwens de meest enthousiaste gids die je je wensen kunt. Geroutineerd manoeuvreert ze de jeep langs alle hoogtepunten van het eiland. En dat zijn er meer dan je in eerste instantie zou verwachten.

De manier om Porto Santo te verkennen: een jeeptour

De planten van Porto Santo

Handen wassen met Parrilha

Een jeep en een enthousiaste gids, dat is alles wat je nodig hebt om gegrepen te worden door het eiland. Het is geen overbodige luxe die jeep, blijkt al snel. Het aantal verharde wegen op Porto Santo is beperkt, hoewel stukken beter dan 30 jaar geleden toen de eilandengroep tot het armste deel van Portugal behoorde. De mooiste plekken zijn nog altijd alleen via hobbelige, onverharde wegen te bereiken. Ik droom weg bij Miradouro das Flores dat een wijds uitzicht biedt over de bergen die samen Porto Santo vormen. Kijk je de andere kant op, dan zie je enkele eilandjes liggen en in de verte de contouren van Madeira. Sofia wijst op en klein plantje, Parrilha. Het lijkt alsof er vochtige gel-druppeltjes op de stengels zitten, maar de blaasjes voelen droog aan. Tot de bubbeltjes knappen. Dieren gebruiken dit om te drinken, mensen wasten er vroeger hun handen mee.

Handig plantje: parrilha

Het uitzicht van Miradouro das Flores

Pico Ana Ferreira: kerkorgel van vulkaansteen

Een van de meest indrukwekkende plekken op het eiland is Pico Ana Ferreira, een formatie van tientallen metershoge langwerpige blokken basaltsteen. Ik verwacht ieder moment muziek uit dit ‘kerkorgel’, maar enkel een toevallig overvliegende vogel maakt hier geluid.

Nog niet eens zolang geleden was Porto Santo vrijwel geheel zelfvoorzienend. Uit die tijd stammen de drie graanmolens op het uitzichtpunt Portela in het oosten van het eiland. De onderkant is van steen, de opbouw van hout met vier wielen zodat de wieken snel in de iedere stand gedraaid konden worden, afhankelijk van de windrichting. Vanaf daar heb je een mooi uitzicht over het negen kilometer lange strand.

Pico Ana Ferreira, het ‘kerkorgel’ van vulkaansteen

De oude graanmolens

Overzicht over negen kilometer goudgeel zandstrand

Wandelen naar de Pico Branco

Tijdens de jeeptour werd het wel duidelijk dat Porto Santo heuvelachtig is. Niet echt bergachtig zoals Madeira, maar het hoogteverschil is voldoende voor een mooie wandeling naar bijvoorbeeld de top van de Pico Branco, met 450 meter de op twee na hoogste berg van het eiland. Startpunt is een parkeerplaatsje op een kleine 200 meter hoogte (E.R. 111 Terra Chã). Het wandelpad meandert om de bergrug heen, niet te steil zodat je ontspannen kunt genieten van de vele vlinders, het nog veel grotere aantal slakken, de bloemen en het uitzicht op onder meer de hoogste piek van het eiland. Net voor we de top bereiken, kijk ik even de diepte in om daar enkele honderden meters lager een waanzinnige baai te ontdekken. Helaas alleen per boot of via een smal geitenpad bereikbaar. Maar wat een prachtige plek.

Even wandelen en je ziet honderden slakken

Wandelen naar de Pico Branco

Verdwalen op weg naar de Pico Branco is onmogelijk

Verleidelijke baaien op Porto Santo

Knagende konijnen en bloedrode verf

Dat er zo weinig groeit op Porto Santo is onder meer te wijten aan konijnen. Of eigenlijk aan de mensen die de konijnen hier aan land brachten. Toen de Portugese zeevaarders het eiland zo’n zes eeuwen geleden ontdekten, was er nauwelijks leven. De Portugezen legden wijngaarden en suikerrietplantages aan en er werden konijnen uitgezet. Slecht plan dat laatste want de dieren knaagden zich vol enthousiasme door al het groen op het eiland heen. Bovendien kapten de Portugezen de drakenbloedbomen die overal groeiden. De bloedrode hars van de boom werd gebruikt voor medicijnen en verf en het hout voor het maken van meubels. Afijn, dat leverde veel erosie op en er groeide steeds minder. Inmiddels was ook Madeira ontdekt. Terwijl dat eiland op de kaart gezet werd als het kleurrijke bloemeneiland verdween Porto Santo in de vergetelheid. Dat is nu aan het veranderen.

Genieten van het uitzicht bij de Pico Branco

Het wandelpad dat naar de Pico Branco leidt

Kilometers goudgeel strand

Een bezoek aan Porto Santo is niet af zonder strandwandeling. Ik neem er de tijd voor. Het fluweelzachte gele zand strekt zich over een lengte van negen kilometer uit langs vrijwel de gehele zuidkust. Tel daarbij het altijd warme, heldere zeewater op en je zou Costa-del-Sol taferelen verwachten met overbevolkte stranden. Niets van dat alles. Langs een groot deel ervan ben je één met de natuur. Hier en daar zie je kwetsbare formaties van laagjes dun zandsteen. Sommige lijken op de zandkastelen die ik als kind bouwde van nat zand dat ik door mijn handen liet druppelen. Ik zie zelfs één ‘beeld’ in de vorm van een hondje.

Sculpturen van zandsteen: een hondje

De branding ruist, een zachte bries zorgt voor verkoeling. Ik kom vrijwel niemand tegen tijdens mijn wandeling bij ondergaande zon. Op de zuidwestpunt ontdek ik een eenvoudig terras, O Calhetas, met een prachtig uitzicht. Wat een plek voor een wijntje terwijl de dag overgaat in de nacht.

Alleen op de wereld op het strand

Het is bijna kunst, dit bijzondere stuk strand

Boek je vakantie naar Porto Santo

• Ben je op Madeira en wil je een dag of enkele dagen naar Porto Santo, dan kun je met het vliegtuig. Vanaf Madeira is de vanafprijs voor een enkeltje met Sevenair ongeveer 56 euro.
• Of kies voor de ferry vanaf Madeira naar Porto Santo. Prijs: bijna 58 euro voor een retourtje zonder auto.
• Ook een jeeptour maken: kies voor Lazermar.
• Ik overnachtte in hotel Pestana Ilha Dourada, een vrij nieuw designhotel met kamers met balkon of voor wie iets meer ruimte wil appartementjes met een keuken en privé-terras. Dit is wel een van de duurste hotels van Porto Santo. Iets betaalbaars en heel authentieks is Quinta do Serrado. Het hotel ligt afgelegen in een vallei en heeft slechts 22 kamers. Je kunt kiezen voor relaxen in sauna en zwembad of een heerlijke wandeling maken op de paden die langs het hotel lopen. Een gratis busje brengt je naar strand of stadscentrum.

Designhotel Pestana Ilha Dourada

Designhotel Pestana Ilha Dourada

MEER PORTUGAL

Ben je een Portugal-liefhebber en op zoek naar inspiratie voor andere delen van dit land? Mijn andere blogs vind je hier.

Tips? Graag!

Ben je ook op Porto Santo geweest en heb je tips voor andere lezers, dan zou ik ze graag horen.

DELEN? LEUK!

Bewar

Bewaren