Darwins paradijs, Galápagos en de mens

Ongerepte natuur, diersoorten die nergens anders ter wereld voorkomen en dieren die niet bang zijn voor mensen. Op de Galápagos-eilanden evolueerde de natuur miljoenen jaren ongestoord. Darwin deed er inspiratie op voor zijn evolutietheorie en nog altijd zien bezoekers voor een groot deel wat hij in 1835 zag.

 

 

Floreana Island is een van de vier eilanden die Darwin bezoekt tijdens zijn maandlange trip in de Galápagos. We gaan even snel naar de postoffice box, waarvan al in 1793 melding werd gemaakt. Walvisvaarders op weg naar walvisrijke gebieden lieten er brieven achter voor de thuisblijvers. Die werden vervolgens meegenomen door de mannen die op weg naar huis waren. De traditie bestaat nog steeds, alhoewel de originele barrel verdwenen is. Toeristen laten er ongefrankeerde ansichtkaarten achter die volgende bezoekers meenemen en afleveren.

 

Zwemmen met zeeleeuwen

Vlakbij Floreana ligt het eilandje Champion. Dit is een goede plek om te zwemmen met de talloze zeeleeuwen die er rusten op de rotsen. Zodra ze mensen zien zijn vooral de jonkies zeer bereid de warme rotsen te verlaten en even met je te spelen. Iedere landing heeft wel iets speciaals in petto, ook al kun je het gedrag van dieren nooit sturen.

Punta Cormorant, ook op Floreana, is een van de favoriete nest-stranden voor de zeeschildpadden. Er zijn al verschillende kuilen zichtbaar waar de eieren verstopt zijn. En in de branding zijn juist enkele schildpadden aan het paren. Iets verderop in de lagune zoeken flamingo’s hun avondmaal bij elkaar. Stampend lopen ze door het water in de hoop de garnalen te verleiden naar boven te komen.

 

De ontdekking van de Galápagos

De Galápagos-eilanden liggen in de oceaan op 1000 kilometer van het vasteland. En daarom bleven ze lang vrijwel onopgemerkt. In 1535 landde de bisschop van Panama er onbedoeld met een schip. Maar hijwist niet hoe snel hij weg moest komen van deze hel op aarde. Later in de 16de eeuw ontdekten piraten de eilanden. Daarna kwamen de walvisvaarders (eind 18de eeuw) die in het gebied vele walvissen vingen. Niemand eiste de eilanden ooit op tot uiteindelijk in 1832 Ecuador op dat idee kwam. Zo ver afgelegen zagen zij er een perfecte plek voor het onderbrengen van gevangenen in. Inmiddels wonen er naar schatting 30.000 mensen verdeeld over vijf eilanden.

 

Darwin en de Galápagos

Darwin bracht in 1835 een bezoek van 30 dagen aan de eilanden. Hij was pas 26 jaar. Als gesjeesde medicijnenstudent mocht hij op het schip Beagle meevaren als niet betaalde observant. Geen mens kon toen vermoeden hoe belangrijk hij voor onze manier van denken over het ontstaan van de wereld zou worden. Wat hij hier zag, was van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van zijn evolutietheorie. Dieren waren niet statisch. Ze pasten zich aan aan hun omgeving, er was een natuurlijke selectie en genetische mutatie, ontdekte hij.

 

De zeeleguanen van de Galápagos

De zeeleguaan bijvoorbeeld was aanvankelijk een landdier. Nu brengt het grote delen van zijn leven onder water door opzoek naar algen. De niet vliegende aalscholver verloor zijn vermogen om te vliegen. Zijn vleugels stellen weinig meer voor. Maar hij kreeg sterke poten waarmee hij beter kan zwemmen en dus jagen op voedsel. Darwin zag ook opmerkelijke aanpassingen in de vinken (de Darwin vinken). De vogels leken erg op elkaar maar hadden verschillend gevormde snavels afhankelijk van het soort voedsel dat ze aten: cactussen, zaden, insectenlarven of teken. Darwin noemde de Galápagos een levend laboratorium van evolutie.

 

Espaňola, het oudste eiland

Espaňola is het oudste eiland van de Galápagos. Het is zo’n 3,3 miljoen jaar geleden ontstaan. Hier in de buurt kan gekajakt worden, dat mag bijna nergens in de Galápagos-regio en slechts twee organisaties hebben toestemming hun gasten te laten kajakken. Op dit eiland ligt ook een van de mooiste witte stranden van de Galápagos, Gardner Bay, en je mag er vrij rondlopen, even van het gebaande pad af. Lekker.

 

De kerstleguanen van Espanola

Het strand en het azuurblauwe water deel je hier met honderden zeeleeuwen en zeeleguanen. De leguanen hier kregen de bijnaam christmas-iguaan omdat ze een groen/rode kleur hebben. In een klein poeltje net achter het strand zwemmen twee kleine zeeleeuwtjes. De nieuwsgierigste van de twee wil maar al te graag vriendjes maken. Zodra een paar mensen de poel instappen, komt hij aanzwemmen. Bij iedereen houdt hij even halt, met de grote bruine ogen opkijkend naar de wezens die in zijn poeltje staan. En zo maakt hij rondje na rondje.

 

Pluizige, witte Jan van Genten

Espaňola heeft nog een verrassing in petto tijdens een wandeling over een pad vol onregelmatige stenen. Op het meest westelijke puntje van het eiland leven de Nazca Jan van Genten. De vogels maken hun nesten bij Punta Suarez. Dit is één van de rijkste wildlife plekken van de Galápagos. Kliffen rijzen hoog uit het water. En dat water wordt soms met zoveel kracht door blowholes geperst dat het tientallen meters omhoog spuit. In dat decor leven de verschillende boobies. Eind februari zijn veel Nazca Jan van Genten al uit het ei gekropen. Pluizige witte diertjes bewegen onhandig met die lange uitsteeksels die ooit hun vleugels zullen zijn. Als je te lang naar ze staart, gaat een van de ouders beschermend voor hun kind staan. Eén zo’n spierwit bolletje tikt driftig met zijn snavel tegen de snavel van pa of ma. Net zolang tot die laatste toegeeft en de kleine te eten geeft. Die daarna voldaan op de stenen neervlijt en in slaap valt.

 

Het Galápagos Nationaal Park

In 1959 is het Galápagos Nationaal Park opgericht. Het omvat maar liefts 96% van het landoppervlak van de Galápagoseilanden. In 1998 is het beschermde gebied uitgebreid met een deel van de omringende oceaan. Toeristen betalen 100 dollar entreegeld voor het nationaal park. Dat geld wordt gebruikt voor behoud van de eilanden en dieren.

 

Het Darwin Research Centrum

Het Darwin Research Centrum op het eiland Santa Cruz houdt zich onder meer bezig met educatie zodat bewoners begrijpen waarom behoud van de natuur zo belangrijk is. Ze leidt lokale biologen op tot gids en biedt faciliteiten voor onderzoekers van over de hele wereld. Ook is er een programma om de schildpaddenpopulatie in stand te houden. Eieren van schilpadden worden op de diverse eilanden op het strand verzameld en in het centrum kunstmatig uitgebroed. Na twee tot vier jaar (afhankelijk van het eiland waar ze thuishoren en het aantal vijanden dat daar is) worden de schildpadjes uitgezet in de natuur.

 

Het eenzame leven van Lonesome George

Opmerkelijk is het verhaal van Diego. In de jaren ‘60 waren de schildpadden op het eiland Española vrijwel uitgestorven, er waren nog 12 vrouwtjes en 2 mannetjes over. Zij werden naar het centrum gebracht en daar begon een kweekprogramma. Dat ging heel aardig maar het grote succes kwam toen een schildpad uit de dierentuin van San Diego naar het centrum kwam. Hij zorgde voor een ware babyboom… (naar schatting 1700 nakomelingen!) en kwam zo aan de bijnaam Super Diego. En dat op de respectabele leeftijd van bijna 135 jaar. Een andere wereldberoemde bewoner van het centrum was Lonesome George. Hij was de laatst overgebleven schildpad van het eiland Pinto. Lonesome George woonde samen met twee vrouwtjes van een ander eiland. Paren deed hij niet maar hij had in elk geval gezelschap. Op 24 juni 2012 overleed hij.

 

MEER GALAPAGOS

Mijn reis langs de fantastisch Galapagos-eilanden duurde een week. De ontdekkingreis begon in North Seymour.

De volgende etappe van mijn reis in het paradijs bracht me naar Isabela en Fernandina.

Aan het eind van mijn cruise maakte ik de balans op: dit zijn mijn vijf favoriete Galapagos-eilanden.