Voor de westkust van Schotland ligt Jura, een eiland behorende tot de Binnen Hebriden. Het is twee keer zo groot als Texel, maar met slechts 190 bewoners (en 6000 herten). Je gaat er naartoe voor de natuur, en voor de whisky want de distilleerderij is het kloppend hart van het eiland.
Welkom op Jura, Binnen Hebriden, Schotland
De autoferry tussen Islay en Jura
De autoferry tussen Islay en Jura
George Orwell, die op Jura zijn meesterwerk 1984 schreef, noemde het a very un-get-at-able place. En lastig om er te komen is het: eerst twee uur op de Calmac-ferry vanaf het vasteland naar buureiland Islay en dan met een miniveerbootje – goed voor een handjevol auto’s – over de woeste golven van de Sound of Jura. De schemering valt in Feolin en dat is voor de nieuwsgierige eilandbewoners aanleiding om de heuvels te verlaten en een kijkje te nemen aan de weg. Elf edelherten begroeten de opvarenden van de laatste ferry van de dag. Op Jura – 6000 herten op 190 inwoners – zijn de mensen in principe tweederangs burgers. Dat blijkt ook uit de naam die de Noormannen het eiland gaven toen ze er landden, dyr-a, ofwel deer island.
De herten van Jura, Binnen Hebriden, Schotland
Eén verharde weg
Jura mag dan net zo groot zijn als Islay, het telt slechts één verharde weg die, niet eens ten onrechte, de naam The Long Road draagt. De A846 is een single track road die vanaf de veerboothaven veertig kilometer langs de zuid- en oostrand van het eiland loopt. Het eerste stuk, uit 1724, gold destijds als ‘ruw, onregelmatig en onbegaanbaar’, nu maken vooral groepjes edelherten en de invallende duisternis de rit naar de enige serieuze nederzetting Craighouse een uitdaging. De tropische palmbomen in de baai zie ik pas de volgende ochtend.
De enige verharde weg op Jura, Binnen Hebriden, Schotland
De baai met palmbomen op Jura, Binnen Hebriden, Schotland
Leven van whisky
De voorzieningen op Jura zijn bescheiden. Er is een winkel, Jura Stores, en een hotel, Jura Hotel, dat bij gebrek aan pinautomaat tevens als bank fungeert. En er is de beroemde whisky-distilleerderij die, hoe verrassend, ook de naam Jura kreeg. Die distilleerderij is sinds 1963 de levensader van de lokale economie. Zonder de whiskyproductie zou het op drie na grootste eiland van de Binnen-Hebriden waarschijnlijk uitgestorven zijn, één groot hertenbos zonder mensen.
Lang werd er in een grot op Jura illegaal whisky gestookt, maar in 1810 kreeg de oprichter uiteindelijk een vergunning. Een aantal keren sloot de Jura Distillery haar deuren, voor het laatst in 1918, maar eind jaren vijftig keerde het tij. Robin Fletcher en Tony Riley-Smith, twee lokale grondbezitters, wilden nieuwe bewoners naar het eiland lokken en ze meenden dat het heropenen van de distilleerderij daar de beste kans voor zou bieden.
Distilleerderij Jura op het eiland Jura in Schotland
Distilleerderij Jura op het eiland Jura, Binnen Hebriden, Schotland
“Pas toen de distilleerderij weer openging, kreeg het eiland elektra”, vertelt distillery manager Willie Cochrane, “Op dat moment woonden er 156 mensen op Jura, maar door de distilleerderij groeide dat aantal snel. Nu zijn er veertien mensen fulltime in dienst en vier parttime. In die tijd was er ook geen ferry hier naar toe en die heb je natuurlijk wel nodig als je whisky wilt maken op een heuvelachtig eiland als Jura. Om 2.2 miljoen liter per jaar te maken hebben we 133 ton gerst per week nodig. Dat komt uit Arbroath, vijf keer per week een ferry met één grote container. Ons water komt uiteraard wel van Jura, uit Market Loch, een klein meertje. Het water hier is bruin, dat komt door de turf. Maar het is heel puur, de turf filtert het juist. It’s the water that makes the whisky.”
Wassen met whiskyzeep
Het aanpalende Jura Hotel is met zijn pub het sociale hart van de kleine, maar levendige gemeenschap. Eigenaars Andy MacCallum en zijn vrouw Cath zijn sinds mei 2010 Diurachs, zoals de inwoners in het Gaelic heten. “Het leven op een eiland als Jura gaat een klein beetje langzamer dan op het vasteland. Je komt hier om te jagen, te wandelen of te relaxen, that’s it. We hebben ook geen tv’s op de kamers, mensen komen hier juist om te ontsnappen aan tv’s.”
Het Jura hotel op Jura, Binnen Hebriden, Schotland
Whisky zeep bij distilleerderij Jura op het eiland Jura in Schotland
Whisky van het eiland Jura
Het stel is ook ambassador van Isle of Jura Whisky en dat blijkt uit de drankkaart, waarop zeldzame flessen prijken als Jura 1996 Whisky Festival en Jura Sacred Mountain, uit de naar de lokale bergen genoemde Paps Range. Het water bij de maaltijd zit in de karakteristieke Prophecy-fles en ook de achttien kamers hebben een whiskytintje: zeep, body wash en shampoo zijn van het merk Spirited Soaps, dat Jura Malt en Islay Malts gebruikt voor zijn producten. Badderen in whisky, dat is weer eens iets anders. En of het de whisky is of de rust en de schone lucht, het is heerlijk slapen op dit prachtige eiland. Morgen de natuur ontdekken, want ook die is legendarisch, schijnt.
Algemene informatie over Isle of Jura
- De beste reistijd voor Jura
Het blijft Schotland natuurlijk, het is geen tropische bestemming. Maar ik weet uit ervaring dat je er prachtige dagen kunt treffen. Mijn laatste trip naar Schotland regende het slechts een middag in drieënhalve week. Een mazzeltje, maar het kan dus. De droogste maand is mei, dus als dat in je vakantieschema past, dan zou ik dan gaan.
- Hoe kom je op Jura?
Isle of Jura is een van de zuidelijkste Hebriden eilanden van Schotland. Er zijn geen bruggen of vliegvelden dus je moet de ferry nemen om er te komen. Een autorit vanaf Glasgow duurt ongeveer 3 uur. Je neemt vervolgens een kilometer of zes ten zuiden van Tarbert de ferry naar het eiland Islay. Vanaf Port Askaig (op Islay) vaart er vervolgens een ferry naar Feolin (op Jura), je auto kan mee. Van half april tot eind september is er ook een passagiersferry (geen auto’s, wel fietsen) van Tayvallich (op het vasteland van Schotland) naar Craighouse (Jura). Er gaat overigens wel een vlucht van Glasgow naar buureiland Islay.
Boek je vakantie naar Isle of Jura
- Hotels op Jura
Als je een hotel zoekt, dan ben je snel klaar. Er is exact één hotel op het eiland, het Jura Hotel, met 17 kamers. Prachtig gelegen aan een baai, enkele winkeltjes en cafés in de buurt en de whisky distilleerderij op loopafstand. Verder zijn er nog enkele B&B’s en cottages waar je kunt overnachten. Wie wil kamperen kan tegen een vergoeding van 5 tot 15 pond (afhankelijk van de grootte van je tent) overnachten op het grasveld voor het hotel.
- Combinatie met een stedentrip
Als je besluit te vliegen van Glasgow naar Islay, dan is het leuk om je bezoek aan Jura te combineren met een stedentrip Glasgow.
Benieuwd wat er verder te doen is op Jura? Lees hier mijn tweede blog over de prachtige natuur en (hoe Brits) Tea on the Beach: De wildernis van Jura – Schotland
Afternoon tea op het strand
MEER SCHOTLAND
Ben je een echte Schotland-fan? Dan ben je misschien ook wel benieuwd naar wat er rond Loch Lomond allemaal te doen is.
