De Kusttram boemelt langs de hele kustlijn van België, van Nederland tot Frankrijk. Nog voor hop-on hop-off was uitgevonden, kon je bij tram 0 van De Lijn al instappen en uitstappen waar je wilde en zo de leukste badplaatsen, de mooiste natuurgebieden en de fijnste stranden verkennen.

De kusttram: je kunt op 68 haltes in- en uitstappen.

De kusttram van België boemelt langs de 67 km lange Belgische kustlijn en stopt onderweg op 68 tramhaltes. Die hebben vaak eenvoudige namen als Kerk, Centrum, Bad of Stad. Maar andere keren meer tot de verbeelding sprekende als Moeder Lambic, Krokodiel en Waterkasteel, wat dan best weer een ludieke variatie is op zandkasteel en luchtkasteel. Voor autolozen als ondergetekende is de kusttram het ideale vervoermiddel om de Belgische badplaatsen te verkennen. Voor mensen met auto trouwens ook. Want geen parkeerproblemen en geen parkeerkosten.

Geen last van files of parkeerproblemen als je met De Kusttram gaat

Dagkaart De Lijn, de tarieven voor de Kusttram

Voor het geld hoef je het als ‘ons bent zunnige’ Nederlander niet te laten. Tip 1. Koop de dagkaart voor De Lijn in de voorverkoop bij bijvoorbeeld een Lijnwinkel. Dan betaal je slechts 6 euro, in de tram twee euro meer. Ben je meerdere dagen aan de kust dan reis je drie dagen voor 12 euro en vijf dagen voor 17 euro (meerdaagse tickets enkel in de voorverkoop). Die dagen heb je wel nodig want van Knokke bij de Nederlandse grens tot aan De Panne bij de Franse buren doet De Lijn tram nummer 0 er een kleine tweeënhalf uur over. En natuurlijk wil je ook geregeld uitstappen. Je mag met je dagkaart óók met de andere trams en bussen van De Lijn mee.

Bij De Lijnwinkel kun je dagkaarten en meerdaagse tickets voor de kusttram kopen

Halte Knokke Station

Tip 2. Kunst van Beaufort

Vanuit Nederland is Knokke Station de eerste halte. Hier zie ik ook het eerste kunstwerk van Beaufort. Beaufort is de kunsttriënnale van de Belgische kust. Iedere drie jaar worden kunstenaars uitgenodigd bijzondere kunstwerken te maken voor de openbare ruimte. In Knokke stapelde Jean-François Fourtou frivool wat strandhuisjes op elkaar en gaf het de naam Beach Castle. Een blijvertje, wat mij betreft. Maar de kans bestaat dat de kunstzinnige creatie na 30 september verdwenen is.

Beaufort kunst-triennale: Beach Castle van Jean-François Fourtou in Knokke

Tip 3. Natuurgebied ‘t Zwin

Natuurliefhebbers nemen vanaf Knokke station bus 13 naar natuurpark ’t Zwin. Goed 50 minuten lopen is een andere optie. Vergeet je paspoort niet want voor je het weet passeer je de grens met Nederland. ’t Zwin heeft aan de Belgische kant een ware metamorfose ondergaan. Wat bleef is de prachtige natuur met wandelpaden. Nieuw zijn onder meer de strakke, betonnen observatieruimte en het grote informatiecentrum met een interactief deel. Leuk en leerzaam voor kinderen.

Belgische kust: het vernieuwde Zwin Natuur Park

Belgische kust: het vernieuwde Zwin Natuur Park

De reis gaat beginnen: kusttram 0 in actie

Even het ticket ‘stempelen’ en de reis kan beginnen. De Kusttram rijdt op enkele centimeters na door de achtertuinen van villa’s in Knokke, langs betonkolossen in Blankenberge, passeert de Concessie villa’s in het überchique De Haan. En soms rijdt de 130 jaar oude Kusttram ook bijna met de wielen door het zand. Bijna, want dagelijks rijdt er een stofzuiger over de route om het zand op de rails weg te zuigen. Proper volkje, die Belgen.

De leukste manier om de Belgische kust te verkennen: de kusttram

Halte Zeebrugge Strand

Tip 4. Zeebrugge, strand aan de haven

Zeebrugge is het ondergeschoven kindje van de Belgische badplaatsen. Want vooral bekend als zeehaven en niet zozeer als vakantiestemming. Terwijl Zeebrugge toch eigenlijk het stadsstrand van Brugge is. Ik vind het wel wat hebben, het enorm brede strand van ‘Brugge Beach’ en dan de industriële hijskranen van de haven op de achtergrond. Op de boulevard bedelt het knalrode Badengebouw om aandacht. Bescheidener (qua kleur, niet qua formaat) is het voormalige Palace Hotel, ooit gebouwd om welgestelde wereldreizigers van de Hamburg-Amerikalijn te verwelkomen.

Uitzicht op de haven vanaf het strand in Zeebrugge

De Zeedijk van Zeebrugge, met het voormalige Palace hotel

Een relatief nieuw wandelpad: de De Saint George’s Day wandeling

Het Badengebouw in Zeebrugge is volledig gerestaureerd

Tip 5. Bohemien Banana Moon

Net als langs de hele Belgische kust zie je hier op heldere dagen de zon in de zee zakken. Voor dát moment zijn er in Zeebrugge strandtenten waar je met je voeten in het zand zit terwijl zeeschepen aan de horizon voorbij varen. Nip heel laid-back van een cocktail bij het bohemien Banana Moon.

Relaxen bij de strandtenten van Zeebrugge, Belgie

Halte Blankenberge Pier

Blankenberge strijd met Oostende om de twijfelachtige eer van lelijkste boulevard van België. Blankenberge wint omdat Oostende nog wel enkele mooie stukjes langs zee heeft. Maar daarover later meer. De torenflats van beton met al dan niet spiegelend glas langs de kust van Blankenberge vormen een ondoordringbare (woon)muur waar president Trump jaloers op zou zijn. Waarom dan toch uitstappen? Behalve dan voor het lekker brede strand?

Uitstappen bij halte Blankenberge Pier is zeker de moeite waard

Drukte op het stand van Blankenberge

Vanaf de pier van Blankenberge kun je het hele strand overzien

Tip 6. De pier van Blankenberge

Omdat overal ook wel iets moois te vinden is. In Blankenberge is dat onder meer de Pier. Een bombastisch bouwwerk met zware Oostblok accenten. Wandelend naar het eind waai je lekker uit. Wellicht heb je even tijd voor koffie of een aperitief op het pierterras. Tip (7). Je kunt gratis naar boven vanwaar je rondom een uniek uitzicht hebt over stad, strand en zee.

Uitstappen bij halte Blankenberge Pier is zeker de moeite

vanaf het boventerras van de pier heb je een lekker weids uitzicht over Blankenberge

Relaxen bij het restaurant op de pier van Blankenberge

Halte Blankenberge Station

Tip 8. Het Belle Epoque museum

Mooi was die tijd toen aristocraten flaneerden over de 350 meter lange pier en de elite met behulp van bijna 700 badkarren te water gingen. Lastig voor te stellen, maar ooit werden er echt bijzonder mooie huizen gebouwd in Blankenberge. Eind 19de eeuw kwam de Belle Epoque architectuur op. De woningen waren voorzien van moderne snufjes als elektriciteit en stromend water. Het Centrum Belle Epoque (Elisabethstraat 24) is gevestigd zo’n prachtig pand en voert je terug in de tijd naar de beginjaren van het kusttoerisme. Er zijn trouwens meer van die mooie pandjes in Blankenberge. Even op zoek dus.

Even terug in de tijd in het Centrum Belle Epoque in Blankenberge.

Op weg naar Knokke

Vrijwel alle trams zijn vanbuiten beplakt met reclame waardoor je vanbinnen de wereld door een raster van minirondjes ziet. Nogal irritant. Tip 9. Maar soms zijn er enkele ramen niet beplakt, meestal voorin de tram. Kom je uit de richting Knokke, zoek dan een plekje aan de rechterkant. Dan zie je zittend in de kusttram al enkele unieke villa’s. Huis Roodkapje lijkt echt rechtstreeks uit een sprookje te komen, zo snoezig.

Villa’s in de Concessiewijk in De Haan aan Zee

Mooie versieringen van de villa’s in De Haan aan Zee, Belgie

Halte De Haan aan Zee

De Haan aan Zee heeft het fraaiste tramhaltehuisje van de kusttram. En dat is best een prestatie als er bijna 70 tramhaltes zijn. Heel nuffig staat er ook Coq sur Mer op de gevel. Weten de Franstalige Belgen ook waar ze moeten uitstappen. Tip 10. Het lieflijke station is het beginpunt van een 3 km lange wandeling langs de mooiste villa’s en cottages in de Concessiewijk van De Haan aan Zee. De routebeschrijving is te koop bij de toeristeninformatie voor 2 euro. Dit is genieten want de aristocratie vierde vakantie in stijl.

Het station is het beginpunt van de architectuurwandeling door De Haan aan Zee

In de badplaats De Haan aan Zee zie je overal mooie gebouwen

De Haan aan Zee is de parel van de Belgische kustplaatsen

Tip 11. De Beach Bieb

Het strand van De Haan aan Zee lijkt op veel andere: ligbedden, parasols, kinderen die kastelen bouwen. Maar hier in De Haan aan Zee moet de beach babe plaats maken voor de Beach Bieb. Een bibliotheek op het strand, hoe chic wil je het hebben?!

Een bibliotheek op het strand, doe maar chic in Le Coq sur Mer

Hotel tip De Haan

Grand hotel Belle Vue in De Haan aan Zee

De Haan aan Zee staat vol prachtige panden. Dan wil je natuurlijk ook in z’n pareltje slapen. Check in bij Grand Hotel Bellevue. Mooi gerestaureerd. Veel oog voor details. Rustige kamers en waanzinnige badkamers waar je het strandzand in alle rust van je af kunt spoelen. Weetje: Albert Einstein dronk hier op het terras geregeld een kopje thee.

Chic slapen bij Grand Hotel Belle Vue in De Haan aan Zee

Jaloersmakende badkamers bij Grand hotel Belle Vue in De Haan aan Zee

Halte Bredene Renbaan

Stap uit bij het schattige stationnetje Bredene Renbaan en loop via de duinen het strand op. Tip 12. Bredene is de enige Belgische kustplaats waar het strand direct achter de duinen ligt. Zonder weg, zeedijk of boulevard er tussen. Dit is de plek voor een aangenaam lange strandwandeling. De terugtrekkende zee boetseert op de valreep het strand in een golfplaat van zand. In de sleufjes achtergebleven zeewater schittert zilverkleurig in de zon. Meer tips voor Bredene vind je in deze blog.

Tramhalte Bredene Renbaan, een mooi beginpunt voor een duin- en strandwandeling

Bij Bredene loop je zo vanuit de duinen het brede strand op.

Terug in de tijd bij Beachclub Twins in Bredene: badkarren op wielen

Rust aan de Kust, dat vind je in Bredene, Belgie

Duinwandeling in Bredene met zonsondergang

Tramhalte Oostende station

Tip 13. Huur een Blue-bike

Het stationsgebied van Oostende zit middenin een stoffige renovatie. Maar dit is wel de plek waar je een Blue-Bike kunt bemachtigen. Handig, want dan hoef je zelf geen plooifiets (wat een prachtig Vlaams woord voor vouwfiets) mee te nemen op reis. Wel terugbrengen naar de stalling, want weesfietsen, daar houden ze niet van bij Blue-bike. En geef ze eens ongelijk.

Fietsen in Oostende, de rode Rock Strangers zijn niet te missen

Tip 14. Het Zandsculpturenfestival in Oostende

Vanaf treinstation Oostende fiets je op je Blue-Bike richting het zuiden onder begeleiding van een verfrissend zeebriesje. Weersta de verleiding gelijk al te stoppen bij de visafslag maar fiets door langs de enorme rode metalen blokken. Dit zijn de Rock Strangers, een van de werken die tijdens een eerdere Beaufort jaargang te zien was en is aangekocht. Tip 15. Kijk je naar rechts dan zie je ongetwijfeld wat torentjes van zand: hier wordt het jaarlijkse zandsculpturenfestival gehouden.

Het Zandsculpturenfestival in Oostende, Belgie

Fiets verder over de boulevard. Liefst ’s morgens vroeg of op een niet al te zonnige zomerdag. Anders is het lastig laveren tussen de flanerende strandbezoekers in luchtige niemendalletjes. Tip 16. De fietsen moet uiteindelijk terug naar het station van Oostende. Voor twee euro is een speciaal tweewielerkaartje te koop waarop de fiets mee kan liften op de Kusttram. Maar alleen als er plek is en maximaal twee per tram.

Bonus: Hotel tips Oostende

Hotel op chic: Thermae Palace

Oostende is de badplaats waar de Belgische koningen Leopold I en II graag kwamen tijdens hun vakanties. De aristocratie en andere rijken volgden in hun voetsporen en in 1910 waren er al 60 hotels met meer dan 50 kamers in deze stad. De parel was het Royal Palace Hôtel met 400 kamers, het huidige Thermae Palace hotel. Als je nu nog even terug in de tijd wil, dan is dit dé goede bestemming.

Ontbijten bij het Thermae Palace Hotel in Oostende

Een van de mooi betegelde doorgangen in het Thermae Palace Hotel

Hip hotel: Leopold Hotel Ostend

Niet aan het strand maar slechts een korte wandeling van de boulevard is het hippe Leopold Hotel Ostend. Ik houd van die muurtekeningen in de lobby/ontbijtruimte en de knusse sfeer in de donkere maar warme loungeruimte met supersize kroonluchter. De afmeting van mijn lekker minimalistisch ingerichte kamer is helaas ook minimaal. Ik zou er niet graag met twee personen slapen. Maar er zijn ook ruimere kamers.

Het hippe Leopold Hotel Ostend in Oostende

Bijzondere muurversiering bij het trendy Leopold Hotel Ostende

Halte Oostende Casino

Tip 17. Op pad met Marvin Gaye

Zit je nog in de Kusttram? Stap dan uit bij halte Oostende Casino, loop binnen bij de Dienst Toerisme (Monacoplein 2) en huur voor 5 euro een iPod die je langs alle plekken leidt die Oostende aan Marvin Gaye linken. Swingend op zijn muziek ontdek je een heel nieuwe kant van deze Belgische kustplaats. Bijvoorbeeld dat hij in Oostende zijn hit ‘Sexual Healing’ schreef terwijl hij vanachter het raam van Residence Jane op de Albert I Promenade uitkeek over zee. Dit is trouwens een prachtig pandje.

Oostende: in het mooie oude pandje schreef gaye ‘Sexual Healing’

Tip 18. The Crystal Ship street art

Het project The Crystal Ship bracht in 2016 dankzij 20 street art werken kleur op de grijze, grauwe muren van Oostende. Een daverend succes. En dus gingen ook in 2017 en in 2018 kunstenaars aan de slag om Oostende kleur te geven. Inmiddels is dit een street art expositie van formaat. Fiets of wandel langs de mooiste werken. Een gratis plattegrond haal je bij de Dienst Toerisme.

The Crystal Ship, door hel Oostende vind je street art

Een kunstwerk van Strook op het Bureau van Toerisme in Oostende

Halte Oostende Koninginnelaan

Tip 19. Klassiek Oostende

Ik zei het al: op de Schaal van Lelijkheid wint Blankenberge het van Oostende. Want Oostende heeft ook nog een mooi stuk langs de kust. Tussen Kursaal en het Thermae Palace Hotel op de boulevard treed je terug in de tijd. Het hotel is al sinds de opening een hotspot waar zelfs de sjah van Perzië zich liet onderdompelen in heilzaam water. De well-to-do flaneerden via de Koninklijke of Venetiaanse Gaanderijen richting het mondaine Kursaal waar ze luisterden naar concerten en tot in de late uurtjes dansten.

Het Casino Kursaal waar Marvin Gaye optrad tijdens zijn verblijf in Oostende

Belgische kust: de Koninklijke of Venetiaanse Gaanderijen in Oostende

Halte Middelkerke Krokodiel

Tip 20. Beaufort kunstwerken

Fiets of tram zeker nog even door naar cultuur hotspot Middelkerke, halte Krokodiel. Loop richting strand en sla dan linksaf. Vlakbij elkaar zie je dan op en naast de boulevard drie bijzondere beelden van oude Beaufort-jaargangen: The Caterpillar 5Bis (Wim Delvoye), Olnetop (Nick Ervinck) en I can hear it (Ivars Drulle). Vooral de gele Olnetop spreekt mij aan. Luchtig en vrolijk, een echt kust-kunstwerk.

Belgische kust: kunst in Middelkerke zoals I can hear it van Ivars Drulle

Belgische kust: kunst in Middelkerke zoals Olnetop van Nick Ervinck

Belgische kust: kunst in Middelkerke zoals Caterpillar van Wim Delvoye

Halte Oostduinkerke Bad

Tip 21. De garnaalvissers te paard

Vroeger zag je ze ook langs de Nederlandse kust: mannen op stoere rossen die de zee in gingen op garnalenjacht. De Nederlandse vissers zijn gestopt maar in Oostduinkerke gaan de garnaalvissers nog geregeld te paard te water, een zwaar net achter zich aan slepend. Voor toeristen een mooi spektakel en erg instagrammable.

De paardenvissers vissen op een traditionele manier op garnalen in Oostduinkerke, Vlaanderen, Belgie

De paardenvissers vissen op een traditionele manier op garnalen in Oostduinkerke, Vlaanderen, Belgie

De paardenvissers vissen op een traditionele manier op garnalen in Oostduinkerke, Vlaanderen, Belgie

Tip 22. Garnalen eten bij Estimanet De Peerdevisscher

Op sommige dagen worden de garnalen op de dijk gekookt en kun je ze gelijk proeven. Geen geluk, dan reserveer je een tafeltje bij Estimanet De Peerdevisscher. Bestel je een bakje garnalen plus een glaasje witte wijn of  ‘N Paardevisscher (bruin bier van hoge gisting dat door brouwerij Strubbe wordt gebrouwen en dat alleen te verkrijgen is in Estaminet). Nog even pellen en dan… O, wat zijn ze smaakvol.

Estaminet De Peerdevisscher in Oostduinkerke, Vlaanderen, Belgie

DELEN? LEUK!