Scandinavisch design, welvarende Hanzesteden, de Russische parel Sint Petersburg. Een rondje cruisen over de Baltische Zee met de Holland America Line staat garant voor afwisseling van natuur, prachtige steden en een heel comfortabel verblijf aan boord. De eerste stop is Tallinn, de hoofdstad van Estland.
Staat het nummer van uw stateroom op uw kofferlabel mevrouw? Ik heb nog nauwelijks ‘ja’ gezegd of mijn koffer is verdwenen. Terwijl ik op mijn gemak incheck en een verkenningsrondje over de Eurodam maak, wordt mijn koffer naar mijn thuis voor anderhalve week gebracht. Daar staat ook al een fles champagne koud, naast een mandje fruit. Genietend van een glaasje bubbels op mijn balkon zie ik hoe hip Kopenhagen langzaam uit het zicht verdwijnt.
Appetizer Tallinn
St Petersburg, daar verheugt iedereen zich vanaf dag één op. Maar eerst is er een stop in de hoofdstad van Estland, Tallinn. En dat blijkt de perfecte appetizer. De stad kende welvarende periodes, zoals in de middeleeuwen toen het een Hanzestad was. Maar Tallinn was onder het juk van onder meer Russische overheersers ook arm. En in zekere zin profiteert de stad daar nu van. Want wie geen geld heeft, vernieuwt niet zoveel en dus is het nu alsof je eeuwen in de tijd teruggaat als je door een van de poorten in de stadsmuren Tallinn binnenwandelt.
Stad binnen de muren
Ik word getrakteerd op huizen uit de Middeleeuwen in pasteltinten en statige panden uit de 18de eeuw. De straten zijn soms weids en imponerend, soms smal en knus. Er zijn gezellige pleinen vol terrassen en volop winkels met echt leuke, lokale producten. De riante woningen langs de hobbelige kasseienstraten getuigen van jaren vol voorspoed. Het pand van de Brotherhood of Blackheads, geel met grijze ornamenten rond de deur, is trouwens van een Nederlandse architect.
De bovenstad van Tallinn
En er is de bovenstad met mooie uitzichtpunten. Bezoek zeker de Russisch-orthodoxe Alexander Nevsky kathedraal op de kathedraalheuvel. Ook de St. Olafskerk biedt een mooi overzicht over het oude Tallinn. Een wenteltrap leidt naar een uitzichtplatform hoog boven de stad. Dit was ooit de hoogste kerk van Europa. Net buiten de muren zijn groene parken. Daar waren ooit de urban-groentetuinen omdat er in de stad zelf geen plek voor was.
Eindelijk vrijheid voor Tallinn
Het waren de Denen die Tallinn stichten. De naam betekent dan ook ‘stad’ in het Deens. Vervolgens kwamen en gingen onder meer Duitsers, Zweden en Russen. En er waren twee onafhankelijke periodes waarvan de ene slechts één dag duurde. Toen werd het 1991 en was Estland vrij.
“Toen we onze vrijheid kregen, was Estland een wit canvasdoek dat we zelf konden beschilderen”, vertelt gids Katrina. “Maar de overheid zette het land min of meer in de verkoop, alles werd geprivatiseerd. De Esten hadden geen geld dus kwamen er buitenlandse investeerders, waaronder veel Nederlandse bedrijven. Langzaamaan hebben wij geleerd zelf bedrijfjes op te zetten. Ze zijn vaak heel kleinschalig en creatief.”
Voorbeelden daarvan zie ik om me heen terwijl ik door de straten slenter, ik spot honing, mosterd, getekende ansichtkaarten, houten lepels of vilten hoedjes. En ik word getrakteerd op een dansvoorstelling in fleurige traditionele kostuums.
Betalen met marsepein
Tallinn is al eeuwen beroemd om haar marsepein. Zo’n 600 jaar geleden gold het als medicijn, onder meer tegen depressies, en werd het via de apotheek verkocht. Later werden de Estlanders experts in het maken van figuurtjes en marsepeinen borden met allerlei voorstellingen. Katrina herinnert zich nog dat ze als kind ooit zo’n figuurtje cadeau kreeg, een prijzig presentje. Ze vond het zo mooi dat ze de marsepein aan de achterkant at en de voorkant intact liet. Zo’n 40 jaar geleden, in de Sovjet tijd, gold marsepein nog als een betaalmiddel, evenals likeur en chocolade. Er werden geregeld deals gesloten zonder dat er een roebel of kroon aan te pas kwam. De beste marsepein koop je nu bij Café Maiasmokk (Pikk 16). Schuin tegenover het café ligt de Heilige Geest kerk en rechts daarvan zie je een smalle straat die naar het smalste huis van de stad leidt. Naast dat huis is een terrastuin waar je niets merkt van de soms drukke hoofdstraten van het Tallinn. Een fijne plek voor koffie of thee.
Lunchen bij restaurant Leib
Voor de lunch heb ik gereserveerd bij restaurant Leib (Uus 31), wat ‘zwart brood’ betekent. Brood is belangrijk voor Estlanders. Het donkere brood dat vroeger altijd thuis gebakken werd, is wat Estlanders die in het buiteland wonen het meest missen, soms meer dan familie en vrienden. Dus nemen ze als ze iemand in het buitenland bezoeken vaak een zwart brood mee als cadeau. Het zelfgebakken brood bij Leib is onweerstaanbaar. Zittend in de enorme tuin aan de buitenkant van de muur is het genieten van puur (met prima vegan opties) eten met lokale ingrediënten. Want hier wordt nauw samengewerkt met boeren uit de buurt.
Cruise Baltische Zee met HAL
Met pijn in mijn hart wandel ik terug naar het cruiseschip van Holland America Line. Tallinn is niet alleen compact maar ook compleet. Dit was een appetizer die nauwelijks ruimte laat voor volgende gerechten. En dit is pas het begin van de cruise.