Met zonnig weer van het vroege voorjaar tot het late najaar en vele prachtige stranden is de Algarve een populaire – en dus drukke – vakantiebestemming. Maar wie bij Faro richting Spanje rijdt, ontdekt hoe rustig deze regio in het zuiden van Portugal ook kan zijn. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden.
Smalle wegen meanderen door een vrijwel vlak landschap. Slechts heel nu en dan is er een tegenligger. Ik ben op weg van Faro naar Castro Marim, een plaatsje bijna op de grens met Spanje. Ik check in bij eco-designhotel Companhia das Culturas dat net een stukje buiten het stadje ligt, pak de fiets en rijd naar de rivier. Want daar liggen de zoutpannen van Salmarim waar ik een afspraak heb met eigenaar Jorge Raiado. Voor we richting pannen lopen, neemt hij me eerst mee de heuvel op. Voor het uitzicht vanaf de oude windmolen en de Santo António kapel die daar staan. Maar ook omdat daar een interpretatiecentrum is waar ik het hele verhaal over de zoutwinning hoor.
Castro Marim: 3000 jaar zout
Het landschap is geometrisch, ingedeeld in rechthoeken met daartussen minidijkjes. Bij Castro Marim vind je de grootste traditionele zoutpannen van de Algarve. Hier kleurt het landschap tussen grofweg juni tot september wit als sneeuw en dat bij dertig graden Celsius of meer. Jammer voor mij, ik ben er net te vroeg en er is nog geen zout te zien.
Het winnen van zout uit zeewater gaat zo’n 3000 jaar terug, leerde ik eerder. De baai is rijk aan vis en mensen hadden zout nodig voor het conserveren van de vangst. Met de uitvinding van de koelkast werd zout grotendeels overbodig.
Zout voor Michelinsterren-chefs
Jorge is een goede verteller en zo komt het gebied ondanks het gebrek aan zout toch tot leven. Het beste zout is de fleur de sel of flor de sal in het Portugees. Dat zout wordt geoogst tussen 16.00 en 20.00 uur, op het heetste moment van de dag. Daarvoor en daarna zijn de kristallen niet goed. Bij Salmarim zijn de vlokken soms wel 3 centimeter groot. Chefkoks bestellen het speciale zout vaak al lang voor het geoogst wordt.
Tussen de zoutpannen staat een wit gebouw. Het is een oude zoutopslag waarin een soort expositie over zout gaat komen. Maar het kan ook als een pop-up restaurant gebruikt worden. Ik kan hier niet weggaan zonder een tas vol zeezout: met citroen, olijven, oregano en puur, verpakt in reageerbuisjes en prachtige potjes van kurk.
Bezienswaardigheden: stadjes met historie
Castro Marim is een van de oudste steden van de Algarve én een heerlijk laid back plaatsje vlakbij de Guardiana-rivier. Toeristen zie je er nauwelijks. Wel schattige pleintjes met witgekalkte huizen, een kerk en een fort op een heuvel en de ruïnes van een kasteel op een andere heuvel. In het oude kasteel verhaalt het museum over het rijke verleden.
Tip: volg de Tonijnroute
Ik heb bij een toeristenbureau het gidsje Routes en Paden in de Algarve op de kop getikt en daarin vind ik de Tonijnroute. Die begint in Monte Gordo en gaat vervolgens onder meer langs Castro Marim en Vila Real de Santo António. Vila Real de Santo António was ooit een welvarende stad waar tonijn en sardines ingeblikt werden. Een lucratieve business. In het museum is nog te zien hoe de vis gevangen en verwerkt werd. Via de boulevard met bijzondere beelden slenter ik het stadje in. Verdwalen kan niet, de straten vormen een kaarsrecht dambord. De zon weerkaatst fel tegen de muren van witte huizen. Op het Praça do Marquês de Pombal klitten hangouderen op bankjes onder sinaasappelbomen bij elkaar. Anderen volgen een al fresco dansles. Gratis!
Restaurant-tip Algarve: Dom Petisco
Ik moet naar het eind van de boulevard, langs een oud industrieterrein met de voormalige conservenfabrieken en dan nog een stukje verder om bij het aangeraden restaurant te komen. Net als ik denk verkeerd gereden te zijn, zie ik aan de linkerkant visrestaurant Dom Petisco (Estrada da Ponta d’Areia). Ik verover een plekje in de schaduw op het terras en geniet van perfect gegaarde, super verse vis. Wat salade erbij en nieuwe aardappeltjes, heel traditioneel en ontzettend lekker. De calorieën fiets ik er vervolgens af door een stukje van de EcoVia fietsroute te fietsen die langs de hele kust van de Algarve loopt. Bij Monte Gordo ligt het strand vol met kleurrijke vissersboten. Ik trap nog even door tot São Bartolomeu en dan is het heerlijk relaxen bij de B&B Companhia das Culturas.
Rondreis Portugal: charmant Tavira
De tonijnroute eindigt in Tavira, een fantastische tussenstop op weg naar mijn volgende hotel. Wat een charmant stadje! De auto parkeer ik net buiten het centrum want Tavira is een stad om lopend te verkennen. Via de Ponte Romana, een eeuwenoude stenen Romeinse brug, bereik ik de Jardim Público aan een straat vol terrassen. Koffietijd! Voor het eerst deze trip zie ik relatief veel toeristen maar in het voorseizoen is het nog niet té druk. Bovendien, velen blijven rond het plein plakken, de straten verderop het stadje in zijn heerlijk rustig.
Portugese souvenirs
Via de winkelstraat en wat steegjes klim ik naar boven waar restanten van een kasteel zijn, plus een mooie tuin en natuurlijk een kerk. Wie van kerken houdt, zit sowieso goed in Tavira. Er zijn er maar liefst 37 in deze relatief kleine stad. In de lagergelegen winkelstraten zijn boetiekjes met Portugese klassiekers als prachtige blikjes met tonijn en sardines, mooi verpakte stukken zeep, zeezout en van alles gemaakt van kurk variërend van schoenen en tassen tot paraplu’s en keukenspullen.
Olhaõ: foodtour per jeep
Wow, wat is het druk. Boeren en tuinders uit de omgeving komen zaterdags allemaal naar Olhaõ met hun groenten, fruit, honing, zelfgemaakte zoetigheden en andere producten voor de wekelijkse boerenmarkt. Verreweg het meeste is biologisch, vers uit de moestuintjes van boeren en andere buitenlui uit de regio. Een fijn extraatje naast de dagelijkse vismarkt in de hallen. Jo van Xtremo Ambiente heeft me met stoere jeep opgehaald bij mijn hotel voor een foodtour rond Olhaõ. Dit gaat een leuke ochtend worden. Hij is zo enthousiast en vol verhalen over alles wat we zien, zoals griezelige, pikzwarte degenvissen en de oesters die hier bijna niets kosten terwijl je er elders de hoofdprijs voor betaalt.
Verse vis van de barbecue
Portugezen houden van eten en buitenshuis lunchen is populair. Daarom moeten we net voor 12 uur bij restaurant Corvo in Fuseta (Largo 1° de Maio) zijn want anders zijn alle tafels bezet, aldus Jo. Het is nog waar ook. Wij kunnen nog een plekje kiezen maar een kwartier later is alles bezet. Best sneu, want bij de buren is het nog bijna leeg. Jo weet wel waarom. Bij Corvo krijg je meer vis voor je geld en de man achter de enorme barbecues op het terras weet zoveel van het grillen van vissen dat je hier altijd een perfect gegaard exemplaar op je bord krijgt. Jo heeft ’s morgens al gebeld om te vragen of ze zijn favoriete dressing voor de in schil gekookte aardappeltjes kunnen maken: olijfolie, fijngesneden knoflook en koriander. Zelf heeft hij nog een zakje flor de sal meegenomen voor erover. En voor over de vis.
Faro en de Ria Formosa
Faro is de stad die veel Algarve-toeristen overslaan. En het is inderdaad niet de meest charmante stad van de regio. Meer ruwe bolster, blanke pit. Maar het oude centrum en het havengebied zijn wel mooi en gezellig. Zeker in het voorjaar als de fel paarse Jacaranda bomen uitbundig bloeien. Vanuit de haven vertrekken bootjes naar het natuurgebied Rio Formosa. Ik scheep in op een traditionele vissersboot van Formosamar voor een toertje door het natuurpark. Het gebied bestaat uit een lagune met getijdenverschillen en verschillende zandbanken. Ook hier is het heerlijk rustig. We zien een enkele visser en een man die schelpdieren zoekt. Verder is het stil. En weer blijkt, ook voor rustzoekers is de Algarve een fantastische bestemming.
Twee restaurant-tips
De cataplana van Tertúlia
De specialiteit van restaurant Tertúlia (Praça do Afonso III 15) in het oude centrum van Faro is cataplana, eten bereid in een koperen pan. Het restaurant is een idee van 13 vrienden. Het doel is het promoten van cultuur en tradities. Dat zie je bijvoorbeeld aan de muren die geverfd zijn in een groene kleur die je veel ziet in de Algarve. En de kleedjes op tafel zijn volgens traditionele weefmethoden gemaakt. Op de menukaart natuurlijk de traditionele cataplana, naar keuze met vlees, vis of vegetarisch. Voor wie het zelf thuis wil maken, is er een kookboek met tientallen recepten. Ga zeker ook even het dakterras op voor een mooi uitzicht over de stad.
Vegan eten bij À TERRA
Niet ver van Castro Marim ligt het Praia Verde boutique hotel (R. de Real Village – Praia Verde). Ik kies eigenlijk zelden voor een restaurant in hotels, zeker niet als ik er zelf niet logeer maar restaurant À TERRA werd aangeraden. Bij binnenkomst weet ik dat ik goed zit. De inrichting is prettig industrieel, en je kijkt via een glazen wand zo de keuken in. Zit je eenmaal, dan heb je zicht op de houtoven waar onder meer de pizza’s in gebakken worden. Groenten spelen een belangrijke rol, en wie wil kan probleemloos een complete maaltijd veganistisch eten. Het begint al goed met olijven gemarineerd volgens oud recept, met sinaasappelsap en kaneel. Ik geniet van de bonentempura, proef knapperige broccoli die in een speciale oven op meer dan 300 graden gegrild is. Tussendoor dip ik brood uit de houtoven in smakelijke humus en blijf ik eten van de curry met rijst.
Vind de goedkoopste huurauto
De Algarve is in drie stukken te verdelen. Het westelijke deel met hoge kliffen, het toeristische middenstuk en dan het oostelijke deel, grofweg van Olhão tot aan de Spaanse grens waar relatief weinig toeristen komen. In dit deel van Portugal is het erg handig een auto te huren. Zeker als je enkele plaatsjes wilt bezoeken tijdens je rondreis. Via de prijsvergelijker EasyTerra kun je thuis alvast een huurauto boeken. Zo weet je zeker dat je de gewenste auto tegen een goede prijs krijgt.
Bewaren
Twee heerlijke, betaalbare designhotels
Ik verbleef tijdens mijn rondreis Algarve in twee heerlijk rustige designhotels. Lekker kleinschalig, redelijk goedkoop en ver weg van de drukte. Companhia das Culturas in São Bartolomeu ligt vlakbij de Spaanse grens. Dit is niet alleen een fijn eco design-hotel op een prachtige locatie, er wordt ook nog eens volop rekening gehouden met de natuur. En je eet er heerlijk. Veel gerechten zijn bereid met ingrediënten van de eigen boerderij.
Het tweede hotel, designhotel Casa Modesta, ligt tussen Olhão en Tavira bij natuurpark Ria Formosa. Dit fijne hotel won zelfs een prijs voor beste architectuur. Iedere kamer heeft een eigen dakterras en een deel van de kamers heeft zelfs en privé-strandje met hangmat voor de deur.Bewar