Tegeltjes-toer door Centro de Portugal

De azulejos-route voert me verder Centro de Portugal in. Tijdens deel 2 van mijn rondreis ontdekte ik twee prachtige steden: Coimbra, de oudste universiteitsstad van het land en Aveiro, ofwel het ‘Venetië’ van Portugal.

De azulejos in Aveiro, Portugal

Op naar Coimbra

De rit naar de universiteitsstad Coimbra biedt een waaier aan mogelijke tussenstops. Nazaré is een van mijn favorieten Het kustplaatsje heeft behalve de beroemdste vissershaven van Portugal ook een fraai zandstrand waar de vangst – vooral sardines, inktvis en zeebaars – traditioneel hangt te drogen. Vanaf de oude kern Sítio, hoog op de rots, is het panorama op de majestueuze bocht in de Atlantische kust adembenemend. En het plaatselijke restaurantje Casa Pires “A Sardinha” serveert er in het seizoen de beste verse sardientjes van de barbecue. Zeker even stoppen voor een eenvoudige, maar heerlijke lunch.

Uitzicht over het strand van Nazare, Portugal

Een vissersboot op het brede zandstrand van Nazare, Portugal

De vis hangt te drogen in Nazare, Portugal.

Vrouw op het strand van Nazare, Portugal

Heerlijk, sardientjes eten in Nazare, Portugal

Kunst van de chemie

Het heuvelrijke Coimbra, onder veroveraarskoning Afonso Henriques Portugals hoofdstad, is een oude, maar met 22.000 studenten ook jonge stad. De wandeling via vuurstenen straatjes en oude trappen van de oude Cidade Alta naar de moderne docks aan de oevers van de Mondego, biedt hetzelfde contrast.

Uitzicht op de prachtige stad Coimbra, Portugal

Smalle straatjes leiden naar boven in Coimbra, Portugal

Boven domineert de universiteit, na Bologna en Sorbonne de oudste ter wereld (1290) al eeuwen het historische hart. De overdaad aan imponerende gebouwen maken dat ik me klein en nietig voel. Het oude chemisch laboratorium is tegenwoordig open voor publiek. Daar zijn onder meer de schei- en natuurkunde-instrumenten te zien. Het zijn kunstwerken op zich omdat de studenten van rijke komaf waren en min of meer eisten dat de spullen waarmee ze onderzoek deden esthetisch verantwoord zouden zijn. Dat is gelukt. Ook zijn er zalen vol opgezette dieren en skeletten. Je kunt er zomaar in de buik van een enorme walvis gaan staan.

Het wetenschapsmuseum in studenenstad Coimbra, Portugal

Bijzondere instrumenten in het wetenschapsmuseum van Coimbra

Het wetenschapsmuseum van Coimbra, Portugal.

Studeren in een paleis

Het oudste deel van de universiteit is ondergebracht in een koninklijk paleis, Alcáçova, dat in de 16e eeuw werd omgebouwd tot wetenschapstempel en in de 18e eeuw versierd met bombastische barok. Het centrale plein van de oude universiteit, met de Geitentoren, is het symbool van de universiteit en de stad. De bijnaam geitentoren kreeg het bouwwerk omdat studenten het klokkenspel vinden klinken als een mekkerende geit. De rijkelijk versierde ijzeren poort biedt toegang tot de Patio das Escolas, het grote plein.

De schitterde universiteitsgebouwen van Coimbra, Portugal.

Het studentenleven in Coimbra, Portugal.

De klassieke universiteitsgebouwen van Coimbra, Portugal.

Wat een feest om hier te mogen studeren, Coimbra, Portugal.

Details van de universiteitsgebouwen van Coimbra, Portugal.

Bijzondere bibliotheek

Het hoogtepunt voor mij is de overdadig barokke Biblioteca Joanina. De bibliotheek geldt met zijn vergulde houtwerk en trompe-l’oeil plafondschilderingen samen met die van het Oostenrijkse Melk als mooiste ter wereld. En terecht! De boeken zijn goed beschermd in de bibliotheek. De ruim 2 meter dikke muren zorgen dat de temperatuur constant blijft, het vele hout absorbeert een eventueel overschot aan vocht en er woont een kolonie vleermuizen die ’s nachts de aanwezige insecten verorbert. Want zeg nou zelf. Het zou toch zonde zijn als insecten bijvoorbeeld de eerste druk van Os Lusíades zouden opeten, het lofdicht van de grote dichter Camões op Vasco da Gama.

Uniek, de rijkgedecoreerde bibliotheek van Coimbra, Portugal.

Uniek, de rijkgedecoreerde bibliotheek van Coimbra, Portugal.

Serenade voor geliefden

Coimbra is ook de stad van de romantische fado, die uitsluitend door mannen wordt gezongen als serenade voor de vrouw die hij liefheeft. Nogal een contrast met de melancholieke fado van Lissabon, die vooral gaat over saudade, het smartelijke terugverlangen naar iets moois dat niet meer terugkomt. Bij de festivals aan het begin en het einde van het studiejaar stroomt heel Coimbra uit om de studenten te horen zingen op de trappen van de kathedraal. Maar wie de zangers wil zien optreden in capa e batina, het zwarte academisch kostuum, kan ook iedere avond ergens in de stad terecht.

Fado-zangers in Coimbra, Portugal

De gondels van Aveiro

Dat Aveiro, halverwege Coimbra en Porto, het Venetië van Portugal genoemd wordt, is wellicht wat overdreven, maar wel begrijpelijk. De stad is gebouwd aan de rand van een lagune en in het centrum stikt het van de grachten. De sierlijke moliceiros, de bootjes waarmee vroeger algen werden vervoerd, hebben veel weg van Venetiaanse gondels. Met hun bonte, cartoonachtige plaatjes op voor- en achtersteven kleuren ze het straatbeeld in Aveiro, terwijl de schippers toeristen proberen te verleiden voor een tochtje door de delta. De thema’s zijn traditioneel, maar met een verrassing: Portugal, Aveiro, religie en… pikant!

De moliceiros in Aveiro, Portugal

Station vol plaatjes

De stad biedt nog veel meer kunstwerken die niet achter museumdeuren verstopt zitten: tegeltjes. Het station met zijn blauwe azulejos bijvoorbeeld. Op de tableaus staan onder meer de beroepen die in de regio werden uitgeoefend afgebeeld, evenals de traditionele klederdrachten van de bewoners. Tegenover het station een prachtig werkje van meer moderne kunst, namelijk street art: een enorm hoofd op de muur gemaakt met een bijzondere techniek waarbij stukjes uit de muur verwijderd worden.

Het bijzonder mooie station in Aveiro, Portugal

Het bijzonder mooie station in Aveiro, Portugal

Het bijzonder mooie station in Aveiro, Portugal

De kerk in het museum van Aveiro, Portugal

Daarna duik ik de historie weer in, en wel in het museum van Aveiro dat vol staat met religieuze kunstwerken. De bijbehorende kerk is een sterk staaltje van pracht en praal met natuurlijk de bekende blauw-witte tegels maar daarboven is het alles bladgoud wat er blinkt.

De kerk in het museum van Aveiro, Portugal

Het kerkorgel in de kerk in het museum van Aveiro, Portugal

Art Nouveau in Aveiro

Slenterend door de stad zie ik langs een van de kades enkele indrukwekkende art nouveau huizen staan. Er is zelfs een museum waar ook tegeltjes in art nouveau-stijl te vinden zijn. Bijzonder mooi. Daar vlakbij is de oude visserswijk met lieflijke kleine huizen van onder tot boven betegeld. Natuurlijk is hier ook de vismarkt te vinden.

Art nouveau-huis met daarin een museum in Aveiro, Portugal

Art nouveau-huis in Aveiro, Portugal

Art nouveau-tegels in Aveiro, Portugal

Smalle straatjes met vissershuizen in Aveiro, Portugal

De azulejos in Aveiro, Portugal

De azulejos in Aveiro, Portugal

Incognito in Aveiro, Portugal

Traditie: bacalhau-diner

In een stad zo nauw verbonden met de zee, eet je natuurlijk vis. En in Portugal is dat al snel bacalhau. Tegen zonsondergang brengt een van de moliceiros me naar Salpoente, mijn restaurant voor die avond maar eerst maken we een rondje over de waterwegen van de stad. De schipper schenkt daarbij een glaasje Portugese bubbelwijn en deelt gul van de beroemde zoetigheid van de stad, een soort koekje van ouwel met een vulling van eigeel. Suikerzoet. Salpoente blijkt een toppertje. De traditionele gerechten worden op een moderne manier gepresenteerd zonder de Portugese afkomst te verloochenen. Het werd een late avond.

Lekker eten bij Salpoente in Aveiro, Portugal

Lekker eten bij Salpoente in Aveiro, Portugal

Aveiro is ook voor een dagje weg tijdens een stedentrip Porto. Je maakt tijdens deze tour zelfs nog een boottocht door de grachten van Aveiro.

Dit is het tweede deel van mijn rondreis door het centrum van Portugal. Eerder bezocht ik onder meer Caldas da Rainha, de keramiek-hoofdstad van Portugal. Hier maakt ik ook kennis met de petiscos, het Portugese antwoord op de tapas. En ik raakte verslaafd.

MEER PORTUGAL

• Slapen in een wijnhotel
• Slapen tussen wijngaarden en wildernis
• Roadtrip Alentejo: de culinaire tradities

Bewaren